راینر ورنر فاسبیندر در طول ۱۳ سال زندگی سینمایی از فیلم «عشق از مرگ سردتر است» ساخته ۱۹۶۹ تا آخرین فیلمش به نام مرافعه محصول سال ۱۹۸۲ همواره خلاق و سازش ناپذیر باقی ماند. او در هنر تا آخرین کار و در زندگی تا آخرین دم تنها از روحیه نا آرام و سرکش خود پیروی کرد.

فاسبیندر فرزند ناخلف طبقه متوسط شهری پس از جنگ آلمان بود که در زندگی و هنر با نفرت و بیزاری تسلی ناپذیری به جنگ همین طبقه رفت. جامعه آلمان که از ویرانه جنگ جهانی دوم سر بر داشته و با معجزه اقتصادی زندگی تازه ای از سر گرفته بود، به دستاوردها و پیروزی‌های خود با فخر و غرور نگاه می‌کرد.

 

 سعادت و رفاه مادی که با کار و زحمت به دست آمده بود، شالوده ای شد برای ارزش ها و سنت های تازه ای که هنجارهای خود را بر جامعه تحمیل کرد. بهروزی و رفاه مادی گسترده ای که در دهه ۱۹۶۰ شکل گرفت، در واپسین سالهای این دهه با واکنشی غیرمنتظره روبرو شد.

جوانانی که در دامن همین رفاه بزرگ شده و با همین فرهنگ بار آمده بودند، ناگهان در برابر جامعه پدران خود سر به طغیان برداشتند. آنها تمام دستاوردها و پیشرفت های مادی را بیهوده و تمام ارزش های فرهنگی را فریب آمیز و دروغین خواندند.

سینمای نوین آلمان که در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ شکل گرفت راهی تازه در برابر صنعت سینمای این کشور بود که تار و پود آن را زیر و رو کرد. اما این سینما همچنین نماینده برداشتی تازه از فرهنگ و دیدی تازه از جامعه آلمان بود. سینماگرانی مانند ورنر هرتسوگ، ویم وندرس و فولکر شلوندورف در پی ریزی سینمای تازه سهیم بودند اما این فاسبیندر بود که با خلاقیت و توانی بی مانند به سینمای نو هویت و سیمایی اصیل داد.

آفرینش و تکاپوی هنری فاسبیندر بی تردیدی رنگی از نبوغ دارد. بسیاری از کارهای خود را بدون تدارک قبلی و با شتابی فراوان خلق کرد. بیشتر اوقات بدون پیش نویس و یادداشت به صحنه فیلم یا تئاتر می‌رفت.

او در آفرینش هنری استراحت و آرامش نمی‌شناخت. تنها ۳۷ سال زندگی کرد و در طول ۱۳ سال بیش از ۴۰ فیلم ساخت که برخی از آنها از شاهکارهای سینمای مدرن به شمار می‌روند.

فاسبیندر در سینمای آلمان چهره ای مستقل و تکرو بود و با وجود این بر سینماگران هم میهن خود تأثیری عمیق باقی گذاشت. او خود به تنهایی یک مکتب بود، که درونمایه آن با هیجانی قوی و شوری عظیم شناخته می‌شد.

فاسبیندر شخصیتی سازش ناپذیر داشت که با هر کار و هر روز زندگی بر فضای فرهنگی جامعه خود تأثیری ماندگار به جا گذاشت. زندگی خصوصی او مثل هنرش با شوری وحشی و روحیه ای طغیان آمیز همراه بود. سرگذشت او با رویدادهای فوق العاده و فراز و نشیب های شگرف به فیلمی بهت انگیز شباهت داشت.

فاسبیندر در زندگی و هنر به تکروی و سنت شکنی شهره بود. او با گرایش به همجنس گرایی، اعتیاد به مواد مخدر و الکل هم خود ویرانگری و هم طغیان اجتماعی خود را به نمایش گذاشت.

فاسبیندر تنها فیلمسازی بزرگ نبود. او هم در سینما و هم در تئاتر بازیگری برجسته بود و در بسیاری از فیلم ها و نمایش های خود ظاهر شد. در تئاتر نیز مانند سینما نوجو و مبتکر و سازش ناپذیر بود. برخی از نمایشنامه‌هایی که میان ۲۰ تا ۳۰ سالگی نوشت همچنان در تئاترهای معتبر اجرا می‌شوند.

فاسبیندر برای سینما و تلویزیون ۴۴ فیلم ساخت که برخی از آنها برای سینما دوستان همچنان جذاب و پرکشش هستند. از سریال پانزده ساعته ای که بر پایه رمان الکساندر پلاتس برلین نوشته نویسنده بزرگ الفرد دوبلین ساخته است تا فیلم های سینمایی پرمایه ای مانند: «تاجر چهار فصل»، «اشکهای تلخ پترا فون کانت»، «ترس روح را می‌خورد»، «اشتیاق ورونیکا فوس»، «ازدواج ماریا براون» و سرانجام فیلم به یادماندنی «لیلی مارلین».