موسيقي الكترونيك
يكي از اساسيترين نيازهايي كه سبب شد استفاده از سازهاي الكترونيكي باب شود، اين بود كه خالق اثر موسيقايي بايد منتظر ميماند تا يك اركستر، اثر او را به شكلي كامل اجرا كند تا بتواند دريافت كاملي از اثر خود به دست آورد، اما امروزه به بركت وجود سينتيسايزرهاي بسيار پيچيده و پيشرفته، كامپيوترها و سكوئنسرها1، آهنگساز ميتواند قبل از آنكه اثرش را به گوش مخاطب برساند، قطعه كامل را اجرا كند و بشنود.
آهنگساز امروزي به مدد سينتيسايزر، ميتواند حتي بيآنكه از نت استفاده كند، بلاواسطه احساس خود را با اين ساز شگفتآور بازآفريني كند و از هر سازي كه به كارش ميآيد، استفاده نمايد. سازهاي الكترونيكي حتي ميتوانند صداهايي را توليد كنند كه قبلاً هيچ سازي قادر به خلق آنها نبوده است. از همه مهمتر اينكه كنترل اين صداها به وسيله سينتيسايزر، مطلق است و آهنگساز اين امكان را پيدا ميكند كه هر صدايي را كه به ذهنش ميرسد، توسط اين ساز بيافريند.
جريانهاي مختلف در موسيقي الكترونيك موسيقي الكترونيك اعم از اينكه توسط سينتيسايزر يا سازهاي مبتني بر كامپيوتر، اجرا شوند، تحت عنوان دوران جديد “New Age” دسته بندي ميشوند و شامل موسيقي كهكشاني “Cosmic Music”، موسيقي جهاني “World Music” و انواع ديگري هستند كه به برخي از آنها اشاره ميكنيم:
تكنو “Techno” :در موسيقي الكترونيك، اين جريان از همه شناختهشدهتر است. اين موسيقي در اواخر سالهاي 1960 و اوايل سالهاي 1970 در آلمان و توسط گروه كرافت ورك2 به وجود آمد.
موسيقي رواني، سمفونيك و / يا راك فضائي: اين سبك هم كاملاً شناخته شده است. اسامي مشهوري چون پينك فلويد3، كينگ كريم سون4، جنسيس5 و ديگران را در برميگيرد.
در اين جريان به اسامي مايك اولدفيلد6، پيتر گابريل 7 و بسياري از هنرمندان پاپ هم برميخوريم كه هرچند رابطه تنگاتنگي با جهان الكترونيك دارند، نميتوان آنها را كاملاً در اين دسته جاي داد. در سالهای 60، پينك فلويد به عنوان گروهي پيشرو، دنيا را با آثار خود متحير كرد. اين گروه در سالهاي 70 به اوج بلوغ هنري خود رسيد. سبك پينك فلويد را ميتوان بيشتر، تكنو دانست.
موسيقي فضايي: كه به نامهاي كهكشاني “Cosmic” يا امبيان “Ambient” شناخته ميشود، ابتدا در موسيقي راك جديد آلمان شنيده شد و در واقع قدرتمندترين نشانههاي اين سبك، در موسيقي آلمان پديد آمدند. پيدا كردن ريشههاي اين موسيقي، دشوار است، ولي اگر به جاي توجه به تكنولوژي، به آثار باخ، دبوسي يا واگنر دقت كنيم، رگههاي اين سبك را در آنها مييابيم. در واقع موسيقي كهكشاني، تركيبي است از موسيقي الكترونيك و ساختارهاي موسيقايي نوين كه در آن ملوديهاي رؤياگونه و ريتمهاي پيچيدهاي به گوش ميرسند. موسيقي فضايي، ماهيتاً بيش از سبكهاي ديگر منوط به سازهاي الكترونيكي است و تكنولوژي موسيقايي فوقالعاده پيچيدهاي براي اجراي آن ضرورت دارد. انفجار عظيم تكنولوژي موسيقائي در سالهاي هفتاد، در موسيقي كهكشاني، بيشترين نمود را داشته است.
الكترو آكوستيك، موسيقي كانكريت “Concrete” :اين موسيقي سرشار از تجربههاي صدايي نوين است و خاطره انگيزترين كشفها را در موسيقي الكترونيك در خود داشته است. اين موسيقي قبل از پيدايش اولين سينتيسايزرها، در ابعاد گستردهاي توليد ميشد. افرادي چون ميلتون باب بيت8يا موريچيو كاگل9 پيشروان اين نوع موسيقي هستند.
موسيقي مينيماليستي: اين موسيقي نوعي موسيقي تكرار شونده است كه از موسيقي الكتروآكوستيك، و تا حدي از موسيقي فضائي سرچشمه گرفته است. بزرگترين هنرمندان اين سبك استيو ريچ10و فيليپ گلاس11 هستند.
جاز الكترونيك: در موسيقي جاز سبكهاي گوناگوني وجود دارند. نوع الكترونيك آن به طور كامل و يا همراه با اركستر، با سينتيسايزر نواخته ميشود. مشهورترين هنرمند در اين سبك، موسيقيدان برزيلي، واگنر تيسو12 است.
غير از اين سبكها كه عمدتاً متكي به سازهاي الكترونيك هستند، هنرمندان ديگري نيز كم و بيش از اين سازها استفاده ميكنند. حتي هنرمندان موسيقي كلاسيك!! با اين سازها، قطعات به يادماندني و دلپذيري را آفريدهاند. آهنگسازان كلاسيك هر چند به سينتيسايزر دسترسي نداشتهاند، اما آثار آنها غالباً با اين ساز قابل اجراست. اجراهاي بسيار موفق وندي كارلوس13از آثار باخ، دليل محكمي بر اين مدّعاست. همچنين اجراهاي درخشان ايسائو توميتا14 از آثار دبوسي، استراوينسكي، پروكفيف و اشتراوس نشان ميدهد كه خلاقيت در اجراي موسيقي، حرف آخر را ميزند.
ريشه و مبناي موسيقي الكترونيك
سابقه موسيقي الكترونيك بسيار قديميتر از آن است كه ظاهراً به نظر ميرسد. اين سابقه به سالهاي آخر قرن نوزدهم ميرسد كه سازهائي كم و بيش الكترونيك و بسيار عجيب، در موسيقي به كار گرفته شدند. برخي از اين سازها عبارتاند از هارپسيكورد15الكترونيكي، پيانوهاي الكترومغناطيسي و سينگر آركها16. اين اختراعات در زمان خود، توجه عامه مردم را جلب نكردند و در نتيجه اسنادي كه درباره آنها باقي ماندهاند، مغشوش و اندك هستند. حتي در آلمان كه مهد موسيقي الكترونيك است، روزنامهنگاراني كه با شور و اشتياق تولد موسيقي الكترونيك را مژده دادند، از سوي همكاران خود مورد استهزا قرار گرفتند. هيچكس باور نميكرد كه فقط يك قرن بعد، الكترونيك تمامي عرصههاي موسيقي را تسخير ميكند.
1. Sequencer
2. Kraftwerk
3. Pink Floyd
4. King Crimson
5. Genesis
6. Mike Oldfield
7. Peter Gabriel
8. Milton Babbit
9. Mauricio Kagel
10. Steve Reich
11. Philip Glass
12. Wagner Tiso
13. Wendy Carlos
14. Isao Tomita
15. Harpsichord
16. Singer Arc
درباره من
- صدرالدین تام
- I was born and raised in Iran. After being imprisoned as a political prisoner, I fled Iran, and seek refuge in Sweden in 1984, and started my new life in exile as a movie director.